Her gün Aspirin içmek sağlığa faydalı mı?
Etken madde ismi ‘’asetilsalisilik asit ‘’ olan aspirin, kullanılan en eski ağrı kesici ve enflamasyon gidericilerden birisidir.
Televizyonlarda, internet sitelerinde, forumlarda her gün yeni bir faydası ve zararı açıklanan Aspirin hakkında doğal olarak insanların kafası karışıyor. Aspirinle ilgili en sık dile getirilen ve cevabı aranan sorular ise şunlar;
‘’Kimler aspirin içmeli,kimler aspirinden uzak durmalı?’’ ,’’Her gün bir tablet aspirin içmek gerçekten sağlığa faydalı mı?’’ ,’’Aspirin ömrü uzatıyor mu?’’,’’ Her gün aspirin kullanmak bağımlılığa neden olur mu?’’
Bu yazımda, 2015 yılında Amerika’da yayınlanan son bilimsel veriler eşliğinde, aspirinle ilgili tüm soruları yanıtlayıp,yaşanılan kafa karışıklığını gidermeye çalışacağım.
Soru /Cevap şeklinde aspirini tüm yönleriyle ele alalım;
Aspirin gerçekten söğüt ağacından mı elde ediliyor?
Evet Asetil salisilik asit söğüt ağacından elde edilen, ağrı kesici,ateş düşürücü ve enflamasyon giderici etkileri olan bir maddedir.
Aspirin’i ilk kim bulmuştur?
Aspirin’i ilk kez bulan ve ilaç olarak kullanılmasını sağlayan kişi, Bayer İlaç firmasının kimyageri olan Felix Hoffmann’dır. Felix Hoffmann ,söğüt ağacındaki salisilatı 1897 yılında asetil salisilik asit haline getirmeyi başarmış ve bu mucizevi ilacı insanlığın hizmetine sunmuştur.
Hoffmann’ın bir diğer özelliği ise, aspirini elde yöntemin aynısını kullanarak eroin elde etmesidir. Eroin uzun yıllar boyunca tıbbi amaçlarla kullanılmıştı.. Yüksek derecede bağımlılık yaptığı görülünce 1930’lu yıllarda ilaç olarak kullanımı yasaklanmıştır.
Her gün koruyucu amaçlı aspirin yutmak doğru mu?
Aspirin’in kalp damar ,beyin ve organ sağlığı üzerinde olumlu etkileri olduğu yapılan bir çok klinik çalışmada kanıtlanmıştır. Aspirin şu hastalıklardan korunmada etkilidir;
Kalp &Damar sağlığı; Kalp krizi riskini azaltma, kardiyovasküler damarların esnekliğini koruma,damar tıkanılıklığını önleme.
Beyin ve sinir sistemi sağlığı; İnme (felç) riskini azaltma.
Kansere yakalanma riskini azaltma; Kolon başta olmak üzere, sağlıklı kan dolaşımın zor olduğu vücut bölgelerinde oluşan kanser türlerine yakalanma ihtimalini azaltma.
Kimler koruyucu amaçlı olarak aspirin kullanmalı?
Amerika Koyucu Sağlık Hizmetleri Dairesi (U.S Preventive Service Task Force) 2015 yılında yaptığı güncelleme ile, koruyucu aspirin kullanımı rehberinde değişikliğe gitmiştir. Rehberin önerdiği yaş ve kullanım süresi şu şekildedir;
Kadın /Erkek fark etmeksizin, 50- 69 yaş arası insanlar en az 10 yıl süreyle günlük 75-100 mg arası aspirin kullanırlarsa ,yukarıda söz edilen hastalıklara yakalanma riskleri anlamlı derecede azalabilir.
Neden daha genç insanların koruyucu amaçlı aspirin yutması tavsiye edilmiyor?
Aspirinin, sağlığa faydası olduğu kadar bazı riskli insanlarda zararları da vardır. Bu zararlardan en sık görüleni ise organ kanamalarıdır (mide ve beyin) .
Yaş ilerledikçe kanama riskinin azalması nedeniyle, koruyucu amaçlı aspirin kullanımı 50 yaş ve üzerinde önerilmektedir.
Günde ne kadar aspirin içmeli /yutmalı?
Hastalıklardan korunma amaçlı aspirin kullanım dozu günlük 75-100 miligram arasıdır.Bu miktarlar,düşük doz olarak tabir edilir.
Aspirinin sağlığa zararları nelerdir?
Doktor tavsiyesi olmadan kullanılan aspirin; Mide başta olmak üzere sindirim sisteminde yara (ülser) olan insanlarda mide kanaması riskini artırır ve ölümcül sonuçlara neden olabilir.
Bir diğer risk grubu ise Non Steroid Antiinflamatuvar (NSAID) ilaçlara aşırı duyarlılığı olan kişilerdir. Bu tür alerjik insanların aspirin içmesi çok ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Aspirin bağımlılık yapar mı?
Aspirinin etken maddesi olan asetilsalisilik asit bağımlılık yapan bir madde değildir. Ancak bireyin bağımlılık sorunları, aspirin bağımlılığına neden olabilir. Bu tür bir bağımlılık ilaç kaynaklı değil, psikolojik bir hastalık nedeniyledir.
Özetle; Aspirinin sağlığa fayda ve zararları bu şekilde…Aspirin, mutlaka doktor tavsiyesi ile koruyucu amaçlı aspirin kullanılmalıdır. Doktorun önerdiği dozun üzerine çıkılmamalıdır.
Sağlıklı bir yaşam dileklerimle.
