D Vitamini eksikliği nedir,D vitamini hangi besinlere bulunur?
Vücut açısından hayati öneme sahip olan D vitamini,elde edilme tarzı ile diğer vitaminlerden farklıdır.Vitamin D ‘yi diğerlerinden farklı kılan ise,vücudun dışarıdan almadığı,kendi ürettiği bir vitamin türü olmasıdır.Bu yazımızda aşağıdaki soruların cevaplarını vereceğiz;
*D Vitamini nedir?
*D vitamini ne işe yarar?
*D Vitaminin faydaları nelerdir?
*Günde ne kadar D Vitamini almalıyız ?
*D Vitamini hangi besinlerde(yiyeceklerde )bulunur?
*D Vitamini ilaçları işe yarar mı?
*Bebek ve çocuklar için D vitaminin önemi nedir?
D Vitamini nedir?
D Vitamini kemik sağlığı için son derece önemli olan Fosfor ve Kalsiyum’un vücut tarafından emilimi için gereken,kaynağı Güneş ışınları olan,vücudun kendi ürettiği bir vitamindir.
D Vitamini emilimi nasıl olur?
Çok karmaşık bir mekanizması olan D Vitamini alımı ve emilimi kısaca şu şekilde özetlenebilir;
*Güneş ışığına maruz kalan cilt D vitamini üretir ve karaciğere gönderir.
*Karaciğer Vitamin D’yi 25(OH)D isimli kimyasal bir maddeye dönüştürür.
*25(OH)D böbreklere ve tüm organ ve dokulara aktif D Vitamini olarak gönderilir ve görevini yapmaya hazır hale gelir.
D Vitamini ne işe yarar?
D Vitaminin iki temel görevi vardır;
*Kan,kemik ve bağırsaktaki Kalsiyum miktarını düzenler ve yönetir.
*Hücrelerin sistematik şekilde çalışmasına yardım eder.
Bu temel görevlerinin yanı sıra,son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalar D vitamini eksikliğinin ; stres,yorgunluk,tansiyon gibi pek çok hastalıkla ilişkili olduğunu kanıtlamıştır.
D Vitamini eksikliği belirtileri nelerdir?
*Azalmış veya gelişmeyen kas dokusu
*Depresif ve ruh hali
*Kronik eklem ve vücut ağrıları
*Zayıf ve sık kırılan kemik yapısı
*Yüksek tansiyon
*Kronik yorgunluk ve uykusuzluk
*Öfke ve şiddet eğilimi
*Azalmış dayanıklılık
D Vitamini hangi besinlerde bulunur?
Bu bölüme önemli bir uyarı ile başlamak isteriz;D vitamininin kaynağı Güneş ışınlarına maruz kalmaktır.Yeterli Güneş ışını almadan,gıdalardan ve vitamin ilaçlarından alınacak D vitamini işe yaramaz.
D Vitamini almak için ne kadar güneşlenmek veya Güneş ışınlarına maruz kalmak gerekir?
Sağlıklı bir yetişkinin D vitamini üretimi için günde 20-25 dakika güneş ışınlarına maruz kalması gerekir.Önemli konu ise;D vitamini almak için cilt kanserine neden olabilecek kadar güneş ışınlarına maruz kalmamaktır.Vücudun açıkta kalan kısımlarının güneşin dik gelmediği saatlerde güneşe maruz kalması yeterlidir.Güneşin az görüldüğü kış mevsiminde ise,güneşli günleri iyi bir D vitamini kaynağı olarak değerlendirmek ,güneş altında kalınan süreyi biraz daha uzatmak (40-45 dakika) faydalı olabilir.Yaz mevsiminde üç hafta güneşlenmek vücudun 6 aylık D vitamini ihtiyacını karşılar.
Günlük D Vitamini ihtiyacı ne kadar?
Günlük D Vitamini ihtiyacı 10 miligram kadardır.Bu miktarda D vitaminini besinlerden doğal yollarla almak ise neredeyse imkansızdır.Neden mi? Basit bir örnekle açıklayalım;10 mg D vitamini almak için 1 kg karaciğer veya 10 yumurta yemek gerekir.Bu nedenle bazı Endokrinoloji uzmanları Kasım-Haziran ayları arasında günde 10 damla(yaklaşık 50 mg) D vitamini alınmasını tavsiye ediyorlar.
Bu küçük uyarıyı yaptıktan sonra D Vitamini eksikliği için yararlı besinleri sıralayalım;
D Vitamini hangi besinlerde bulunur?
*Yağlı Balıklar;Somon,uskumru,yılan balığı,lüfer,Ton (Tuna balığı) gibi yağlı balıklar D vitamini açısından zengindir.
*Kültür mantarı bir diğer D vitamini deposudur.
*Süt ve süt ürünleri D vitamini ihtiyacının karşılanması için gereklidir(peynir ve dondurma hariç) .
*Yumurta sarısı D Vitamini almak için iyi bir besindir.
*Karaciğer;Özellikle büyükbaş hayvanların(dana,inek)karaciğeri D vitamini eksikliğinde yenilmesi gereken yiyeceklerin başında gelir.
*Morina karaciğer yağı ve balık yağı kapsülleri D vitamini ihtiyacı için ideal bitkisel ilaçlardır.Yalnız önemli konu;Bu tür takviyelerin doktor tavsiyesi ile kullanılması ve bilinen markaların tercih edilmesidir.
Kadın sağlığı ve D Vitamini;Kadın sağlığında ekstra bir öneme sahip olan D vitamini,özellikle menopoz dönemi sonraya ortaya çıkan Osteoporoz (kemik erimesi) hastalığının önlenmesinde gereklidir.
Bebeklerde ve Çocuklarda D Vitamini;5 Yaşından küçük bebek ve çocuklarda görülen D vitamini eksikliği Raşitizm hastalığına neden oluyor(omurga,kol ve bacaklarda görülen kemik eğriliği hastalığı).
D Vitaminin diğer faydaları nelerdir?
D Vitamini kemik sağlığının yanında şu hastalıklara da iyi gelir;
Kansere karşı koruyucudur; Yapılan klinik çalışmalar,D vitaminin kolon,meme ve kan kanserinin önlenmesinde,kanserle savaşta önemini kanıtlamıştır.
Stres ve depresyona karşı etkilidir;D vitaminin duygu-durumda görülen dalgalanmaları stabil hale getirdiği,serotonin salgılanmasını teşvik ettiği düşünülüyor.Stres,öfke,depresyon,yorgunluk sorunlarının giderilmesinde D vitaminin katkısı olduğu konusunda bilimsel görüşler mevcut.
Kalp hastalıklarının önlenmesinde ve giderilmesinde yardımcıdır; Yapılan bilimsel çalışmalar D vitaminin ;Tansiyonu düşürdüğünü,kalp atım hızını düzenlediğini,damarlarda plak oluşumun önlenmesine yardımcı olduğunu kanıtlamıştır.
Doğurganlığın artmasına yardım eder;D vitamini eksikliğinin kısırlığı artırdığı ve doğum oranlarının düşmesine neden olduğu yapılan hayvan deneylerinde ispatlanmıştır.
Cilt ve güzellik için gereklidir; Alınan D vitaminin yaklaşık%70’i cilt tarafından kullanılır.D vitamini cildin hücre yapısının yenilenmesinde yardımcıdır.Kolasten ve elastin üretiminde kullanılan D vitamini; Cilde elastikiyet(esneklik)kazandırıp cildin genç ve güzel görünmesine yardımcı oluyor,yaşlanma etkilerini azaltıyor,kırışıklık oluşumunu yavaşlatıyor ,kırışık ve çizgilerin giderilmesini hızlandırıyor.
