Empati yaparken uzak durmanız gereken 4 şey!
Kelime anlamı olarak ‘’kendini başkalarının yerine koymak,karşımızdakini anlamak için onun yerine geçmek’’ olarak özetlenen empati, çoğu zaman sempati ile karıştırılır…
Genellikle, empati yapayım derken, kendimizi narsistik bir sempati seansının içinde buluveririz.Bu durum, karşımızdaki insanda doğal olarak rahatlama yerine gizli bir öfkeye neden olur.
Bu yazımda, empati ile sempati yapmak arasındaki farkları ele alıp, nasıl empati yapılacağını açıklayacağım.
Sempati yapmak ve empati yapmak arasındaki farklar nelerdir?
1) Empati yapmayı yukarıda genel anlamda tanımladım. Sempati yapmak ise, bir insanı rahatlatmak amacıyla,kendimizi ön plana çıkarıp,kendimiz üzerinden akıl ve tavsiyeler verdiğimiz durumdur. Yani, empatide odak noktası karşımızdaki insan ve onun hisleri iken, sempatide odak noktası, o insanın yaşadıkları üzerinden kendi duygu ve düşüncelerimizi ifade etmektir.
2) Bir insanla empati yapmak için, derin bir duygu bağı kurmak gerekir. Sempati yapmak için ise böyle bir derinliğe ihtiyaç yoktur.
3) Empati anlamak ve dinlemek odaklı iken, sempati söylemek ve akıl vermek odaklıdır.
4) Empatide duygular ön plandadır, sempatide ise düşünceler.
Empati ve sempati yapmak arasındaki farkları bu şekilde özetledikten sonra, bir insanla empati yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini ele alalım:
1) ’’Seni çok iyi anlıyorum,ben de bu durumun aynısını yaşamıştım…’’ gibi cümleler kurmayın. Çünkü bu tür ifadeler o insanın yaşadığı üzüntü veya acıyı sıradanlaştıran sempati cümleleridir. Böyle bir basmakalıp cümle yerine ,’’Tam olarak ne hissediyorsun anlat bana…’’ gibi samimi bir ifade daha faydalı olacaktır.
2) ’’Beterin beteri var,haline şükret…’’ türü bir cümle de, empati yapılan insan tarafından yüzeysel ve baştan savmacı bir yaklaşım olarak algılanabilir. Bunun yerine,’’Yaşadığın acıyı anlamaya çalışıyorum.Anladığım ölçüde de senin yanında olmaya çalışacağım. Çünkü sen benim için değerlisin…’’ gibi bir yaklaşım, o insanın acısını sizinle paylaşmasına yardımcı olacaktır.
3) ’’Olumlu tarafından bak…’’ ile başlayan bir akıl verme de aslında empati değil,sempatidir. İyi niyetle söylediğimiz, farklı bir bakış açısı katmaya çalıştığımız bu tür cümlelerin ana ekseni aslında bizim düşüncelerimizdir. Hatta, bazen bu akıl vermeler aşırıya kaçabilir ve empati yapılan insan bizi ‘’duygusuz’’ olarak tanımlayabilir. ’’Biliyorum zor ama, seni daha iyi hissettirmek istiyorum…yaşadığın acıyı benimle paylaş,belki birlikte daha kolay bir çözüm yolu bulabiliriz.’’ Gibi bir dinleme cümlesi kurmanızı tavsiye ederim.
4) ’’Bir süreliğine her şeyi bırak,kafanı dinle…’’ yine akıl verme ekseninde sempati cümlesi…’’Seni ne daha iyi hissettirebilir?’’ ile başlayan, o insanı anlamaya çalışan ve sonrasında alternatifleri birlikte değerlendireceğiniz bir yaklaşım,daha doğru bir seçenek olacaktır.
Yukarıdaki örnekler de görüldüğü üzere,empati yapmak aslında o kadar da kolay değildir. Eğer gerçekten bir insanın kederine ortak olup,o insanı içinde bulunduğu durumdan çıkarmak istiyorsanız, sempatiden uzak durmanızı ve gerçekten empati yapmaya çalışmanızı tavsiye ederim.
